Sữa chúa được ong thợ tiết ra để nuôi ấu trùng ong chúa và cho ong chúa ăn.
Như vậy sữa chúa chỉ có trong các mũ chúa do ong thợ đổ vào để nuôi ấu trùng
ong chúa. Người ta nói hình tượng rất đúng là ấu trùng ong chúa bơi trong một
bình sữa như keo có màu trắng sữa ánh xà cừ. Trong sữa chứa có 18% protein, 17% đường, 5,5% chất béo và trên 1%
các muối vô cơ, còn các chất vitamin, enzym
và các
chất hữu cơ khác và còn có hocmon sinh dục, vitamin E kích thích hoạt động tính dục của
ong chúa. Sữa chúa là một sản phẩm tuyệt vời của ong. Thu sữa chúa để làm thuốc
bổ, thuốc chữa bệnh đang là đề tài nghiên cứu của các nhà khoa học.
Như vậy, muốn thu được nhiều sữa chúa phải thu được nhiều mũ chúa mà ong
thợ đã tiết sữa chúa vào đó. Nghĩa là người nuôi ong phải tạo ra điều kiện cho
ong làm mũ chúa, hoặc gắn mũ chúa nhân tạo di ấu trùng vào để ong thợ đổ sữa
chúa. Kinh nghiệm của những người nuôi ong thì sau khi gắn mũ chúa được 3 ngày,
cắt mũ chúa để thu sữa chúa là tốt nhất. Khi gom hết tất cả các mũ chúa đã cắt
ra khỏi cầu ong, người ta bất đầu lấy sữa chúa từ trong mũ chúa ra:
Có 2 cách lấy sữa chúa:
Cách thứ nhất là cắt miệng mũ chúa ngang với mức có sữa
chúa, dùng thìa nhỏ bằng thuỷ tinh múc sữa chúa bỏ vào một lọ thuỷ tinh để bảo quản
(nút kín chai bằng sáp ong, chú ý trong khi múc sữa chúa gặp ấu trùng
phải dùng kẹp để gắp ấu trùng ra nhẹ nhàng không làm ấu trùng vỡ nát ra lẫn vào
sữa).
Cách thứ hai là sau khi cắt miệng sữa chúa như trên, dùng một ống thuỷ tinh
như một vòi hút sữa chúa vào ống, và gắp ấu trùng ra. Cách này có
ưu điểm thu hút hết sữa chúa trong mũ chúa hơn cách múc bằng thìa.
Để có thể vét sạch sữa chúa trong mũ chúa, người ta còn dùng một chổi lông
đặc biệt nhỏ để quét sữa chúa trong mũ chúa ra, rổi dùng cồn rượu 40% rửa sạch
mũ chúa và chổi lông để thu lại phần sữa chúa sót lại.
Để bảo quản sữa chúa được lâu người ta dùng phương pháp đông khô. Trong
điều kiện của ta có thể đùng môi trường mật ong để bảo quản sữa chúa. Dùng lọ
thuỷ tinh đựng đến 9/10 thể tích lọ là sữa chúa, nút lại và hàn nút bằng sáp
ong rồi bỏ ngập trong một bình đựng đầy mật ong.
