Tên
đề tài: Nghiên cứu chọn giống và kỹ thuật gây trồng Sơn huyết
(Melanorrhoea laccifer Piere) và Bời lời đỏ (Litsea glutinosa Roxb.) cho vùng
Nam Trung Bộ và Tây Nguyên
Tổ
chức chủ trì: Viện Khoa học Lâm nghiệp Việt
Nam
Cơ
quan chủ quản: Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn
Chủ
nhiệm đề tài: ThS. Nguyễn Thị Chuyền
Các
cá nhân tham gia đề tài: CN.Trần Thị Thúy Hằng, KS. Trần Hoàng
Hóa, ThS. Hà Văn Năm, ThS. Tạ Minh Quang, ThS. Nguyễn Thị Hiền, ThS. Lê Thanh
Tuấn, ThS. Trương Tuấn Anh, TS. Phan Văn Thắng, KS. Lê Quang Thọ, KS. Nguyễn
Đình Song
Thời
gian thực hiện: 1/2012-12/2016
Kinh
phí thực hiện: 2.500 triệu đồng
Cấp
phê duyệt: Quyết định số 845/QĐ-BNN-KHCN ngày 21
tháng 3 năm 2017 của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn
Ngày
phê duyệt: Họp ngày 21 tháng 4 năm 2017 tại Hà Nội
Kết
quả nghiên cứu:
Tại
các điểm nghiên cứu Quảng Nam (vùng Nam Trung Bộ), Lộc Lâm và Lang Hanh, Lâm Đồng
(vùng Tây Nguyên) các pha vật hậu của Sơn huyết đều chậm hơn so với điểm nghiên
cứu tại Bà Rịa-Vũng Tàu. Hệ số tổ thành và giá trị quant rọng của Sơn huyết ít
có sự khác biệt giữa các điểm nghiên cứu, dao động từ 6,34%-9,33%. Hạt Sơn huyết
mới thu hái từ rừng về có hàm lượng nước khá cao thường dao động từ 30,05% đến
32,94%. Trong sản xuất nên giảm bớt hàm lượng nước của hạt bằng các phương pháp
làm khô thông thường. Có thể bảo quản hạt giống Sơn huyết trong 9 tháng ở nhiệt
độ từ 5oC-15oC, tỷ lệ nảy mầm đạt xấp xỉ 70-80%. Trong điều
kiện sản xuất có thể bảo quản hạt Sơn huyết trong thời gian 5 tháng ở điều kiện
nhiệt độ phòng với tỷ lệ nảy mầm đạt 70%. Xử lý hạt Sơn huyết bằng cách ngâm hạt
trong nước ấm, nhiệt độ ban đầu 40-50oC trong thời gian 6 giờ vừa
cho tỷ lệ nảy mầm cao nhất đạt 92,33% vừa rút ngắn được thời gian gieo ươm.
Đề
tài đã chọn lọc được 120 cây trội Sơn huyết và Bời lời đỏ trong đó thu hái được
hạt giống từ 90 cây trội. Hạt giống của các cây trội đã được gieo ươm tạo cây
con sử dụng để xây dựng 4ha khảo nghiệm hậu thế. Kết quả tính toán cho thấy
sinh trưởng của các gia đình Sơn huyết, Bời lời đỏ trong khảo nghiệm tại Gia
Lai đã có sự phân hóa về đường kính gốc và chiều cao giữa các gia đình. Đề tài
bước đầu lựa chọn được 5 gia đình Sơn huyết có sinh trưởng trội hơn các gia
đình còn lại về đường kính gốc và chiều cao là các gia đình mang số hiệu: AS01,
AS07, AS11, AS26 và AS28.
Khai
thác Bời lời đỏ lần 1 khi cây được 5 đến 6 tuổi bằng phương thức khai thác trắng
hoặc khai thác chọn, tuy nhiên trong thực tế đa số người dân lựa chọn khai thác
trắng để thuận tiện chăm sóc cây chồi tái sinh. Thời gian khai thác nên tránh
mùa mưa do gốc chặt dễ bị thối làm giảm khả năng tái sinh chồi, đồng thời điều
kiện thời tiết không thuận lợi cho việc sơ chế hoặc chế biến sản phẩm. Chồi Bời
lời đỏ tái sinh mạnh sau 5 tháng khai thác ở luân kỳ 1 có thể cao từ 50-80cm, số
chồi để lại trên gốc chặt thường từ 2 đến 4 chồi. Tuy nhiên khi chăm sóc, tỉa để
lại 2 chồi/gốc có ảnh hưởng tốt hơn cả về sinh trưởng đường kính gốc, chiều cao
và chất lượng của cây chồi.
(Nguồn:
Thư viện Bộ Nông nghiệp và PTNT-DT20175271-73)