Tên đề tài: Nghiên cứu lợi thế so sánh cá ngừ đại dương (Thunnus spp.) khai thác ở Việt Nam
Tổ chức chủ trì: Viện Quy hoạch và Thiết kế Nông nghiệp
Cơ quan chủ quản: Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn
Chủ nhiệm đề tài: TS. Nguyễn Quang Dũng
Các cá nhân tham gia đề tài: CN. Cao Vũ Dũng, ThS. Bùi Đông Hoa, ThS. Cao Phương Nhung, ThS. Trần Thúy Hải, ThS. Mai Kim Chi, ThS. Nguyễn Kiều Trang, CN. Nguyễn Văn Lý, ThS. Phan Đăng Liêm
Thời gian thực hiện: 1/2012-12/2013
Kinh phí thực hiện: 1.450 triệu đồng
Cấp phê duyệt: Quyết định số 1133/QĐ-BNN-KHCN ngày 26 tháng 5 năm 2014 của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn
Ngày phê duyệt: Họp ngày 23 tháng 6 năm 2014 tại Hà Nội
Kết quả nghiên cứu:
Hiện trạng toàn ngành khai thác cá ngừ đại dương ở Việt Nam được thể hiện rõ thông qua các yếu tố: điều kiện tự nhiên, hiện trạng chuỗi khai thác cá ngừ đại dương, hoạt động hậu cần và liên kết khai thác, xu hướng thị trường xuất khẩu cá ngừ đại dương. Số lượng tàu khai thác tăng nhanh chóng chủ yếu ở 3 tỉnh miền Trung là Bình Định, Phú Yên, Khánh Hòa. Công nghệ tàu và năng suất khai thác đã được cải thiện nhưng công nghệ bảo quản cá ngừ đại dương sau thu hoạch còn rất thô sơ dẫn đến chất lượng cá ngừ suy giảm nghiêm trọng, gây thiệt hại kinh tế và lãng phí nguồn lợi. Năm 2013 hình thành 254 tổ đội liên kết khai thác cá ngừ đại dương nhưng mô hình hoạt động manh mún, kém hiệu quả, chưa hỗ trợ nhau nhiều; chưa xuất hiện mô hình liên kết khai thác- thu mua-chế biến theo chuỗi giá trị. Hoạt động dịch vụ hậu cần tuy phát triển nhanh về số lượng nhưng chưa đáp ứng được về chất lượng.
Thông qua phương pháp đánh giá lợi thế so sánh DRC và RCA thể hiện sản phẩm cá ngừ đại dương Việt Nam có lợi thế so sánh tốt khi chỉ số DRC=14.268,12 và RCA=0,57; chỉ số này vẫn rất an toàn khi có những biến động lớn của các yếu tố ảnh hưởng như chi phí nội nguồn, chi phí ngoại nguồn, giá xuất khẩu, tỷ giá ngoại tệ. Tuy nhiên thực tế ngành công nghiệp khai thác cá ngừ Việt Nam so với các nước trong khu vực như Philipin, Indonexia, Hàn Quốc, Thái Lan còn bộc lộ nhiều yếu kém, chưa được phát triển cần phải được xem xét để cải thiện.
Đề tài cũng đưa ra những đề xuất phát huy lợi thế so sánh cá ngừ đại dương Việt Nam: khuyến khích liên kết khai thác theo mô hình hợp tác xã, đẩy mạnh tiếp thị và xúc tiến thương mại, tăng cương đào tạo nhân lực, nâng cấp cơ sở vật chất hậu cần, cải thiện công nghệ khai thác và xử lý, mở rộng hợp tác quốc tế, hoàn thiện chính sách hỗ trợ của nhà nước. Nhà nước cần hỗ trợ nghiên cứu khoa học, dự báo ngư trường, các chính sách hỗ trợ tín dụng, ban hành tiêu chuẩn về chất lượng cá ngừ.
(Nguồn: Thư viện Bộ Nông nghiệp và PTNT-DT20175218-24)
