Giống khoai lang Nhật phù hợp với thổ nhưỡng, khí hậu ở xã Phúc Sen, huyện Quảng Hòa. Ảnh: Công Hải.

Khoai lang là một trong những cây lương thực truyền thống được người Nùng xã Phúc Sen, huyện Quảng Hòa trồng từ lâu đời. Chục năm gần đây, thấy trồng khoai đem lại hiệu quả kinh tế cao hơn nhiều so với trồng ngô, lúa nên nhiều hộ dân đã mở rộng diện tích. Hộ ít trồng vài trăm m2, hộ nhiều vài nghìn m2.

Ông Hoàng Văn Hùng, xóm Đoàn Kết, xã Phúc Sen tâm sự: Khoai lang là loại cây dễ trồng, dễ chăm sóc, lại ít sâu bệnh. Nhưng để cây sai củ, cho củ to, đồng đều, cần áp dụng đúng kỹ thuật, bón phân đầy đủ để cây phát triển tốt, cho vị ngọt, thơm. Cây khoai lang chỉ trồng 4 tháng, thường trồng từ tháng 7, đến tháng 12 cho thu hoạch. Vụ khoai năm nay, gia đình ông Hùng thu khoảng 4 tấn, trị giá 40 triệu đồng.

Năm ngoái, giá khoai lang bán buôn 5.000 - 6.000 đồng/kg, bán lẻ 10.000 đồng/kg. Năm nay, nhiều tư thương từ Lạng Sơn lên thu mua cả xe với giá 10.000 đồng/kg; nếu bán lẻ thì giá trung bình từ 13.000 - 20.000 đồng/kg. Với hơn 10 tấn củ, năm nay gia đình anh Chì thu nhập hơn 100 triệu đồng.

Trước đây, người dân Phúc Sen chủ yếu trồng giống khoai trắng truyền thống. Từ năm 2018, huyện Quảng Hòa đưa về một số xã trồng thử giống khoai vàng của Nhật. Nhiều xóm ở xã Phúc Sen đã triển khai trồng thử và mở rộng diện tích.

Khoai lang trồng ở Phúc Sen củ to đều, vị ngọt, thơm. Ảnh: Công Hải.

Đây là giống khoai mới, phù hợp với khí hậu và thổ nhưỡng ở xã Phúc Sen. Để cây khoai Nhật cho năng suất cao, củ to, đều cần nhiều phân chuồng để đất tơi xốp. Khoai lang Nhật cho năng suất, sản lượng cao gần gấp đôi so với khoai trắng truyền thống; chất lượng khoai thơm, ngọt, được người tiêu dùng ưa chuộng.

Năm 2021, xã Phúc Sen mở rộng diện tích trồng khoai lên hơn 100 ha, tập trung chủ yếu tại các xóm: Quốc Tuấn, Quốc Dân, Khào, Dìa Trên, Dìa Dưới… Cây khoai lang trồng ở xã Phúc Sen củ trung bình từ 300 - 400 gam, củ to từ 600 - 800 gam. Năng suất 28 tấn/ha, tổng sản lượng gần 3.000 tấn. Với giá bán trung bình từ 10.000 - 12.000 đồng/kg, mỗi ha khoai lang cho thu nhập gần 300 triệu đồng, cao gấp nhiều lần cây ngô, lúa truyền thống.

Mấy năm gần đây, xã Phúc Sen tích cực tuyên truyền người dân chuyển đổi cơ cấu cây trồng, chuyển nhiều diện tích cây trồng không hiệu quả sang trồng khoai lang, củ cải, bí xanh. Trong đó, cây khoai lang được người dân mở rộng diện tích và đem lại thu nhập cao.

Người dân trong xã đã biết áp dụng khoa học kỹ thuật, đưa các loại giống khoai mới vào trồng cho năng suất, sản lượng cao. Nhiều hộ có thu nhập trung bình từ 30 - 50 triệu đồng/năm; một số hộ thu nhập từ 70 - hơn 100 triệu đồng/năm từ trồng khoai lang, góp phần mang lại nguồn thu nhập đáng kể, đóng góp vào tiêu chí thu nhập để cuối năm xã hướng đến về đích xây dựng nông thôn mới.

Bên cạnh đó, tuyên truyền, vận động người dân thành lập nhóm, tổ hợp tác, hợp tác xã trong sản xuất, tiêu thụ sản phẩm; sản xuất gắn với chế biến. Tăng cường áp dụng khoa học kỹ thuật để cây khoai lang cho củ đồng đều, năng suất, sản lượng cao; chú trọng xây dựng thương hiệu để khoai lang Phúc Sen vươn ra thị trường ngoài tỉnh. "Điều quan trọng là phải tìm được đầu ra ổn định, quy hoạch hợp lý để tránh tình trạng khủng hoảng thừa như những vùng nông sản khác", ông Huấn cho biết thêm.