Cây Ceropegia sandersonii khi nở hoa tỏa ra một loại mùi tương tự mùi ong mật bị chết. Đây là loài cây xanh quanh năm, lá dầy mọc thưa và nở những bông hoa mầu xanh trắng, hình dáng như những quả chuông dài 5-7cm. Cây mọc ở Nam Phi, Mozambique và Swaziland.

Một nhóm nhà sinh học Áo, Đức và Nam Phi do Stefan Dötterl ở Đại học Salzburg đã xác định được rằng mùi hoa của loài cây này là sự pha trộn của 4 chất thành một hợp chất có mùi tương tự mùi tiết ra của các loài ong mật khi chúng đốt côn trùng rồi sau đó chúng chết.

Loài cây Ceropegia sandersonii đã khéo léo sử dụng mùi đó để thu hút loài ruồi cái Desmometora chuyên ăn dịch được tiết ra từ những con ong sập bẫy các loài cây ăn thịt.

Bản thân loài cây Ceropegia sandersonii không ăn thịt ong nhưng mùi tương tự đó lại thu hút ruồi cái thâm nhập sâu vào hoa giúp hoa thụ phấn. Những sợi lông ở đầu bông hoa ngăn cản không cho ruồi thoát ra, nhưng chỉ sau vài ngày khi hoa đã được thụ phấn, rũ héo thì ruồi được tự do.

Chu kỳ cứ thế lặp đi lặp lại: ruồi lại bị cuốn hút bởi mùi hoa Ceropegia sandersonii, rồi trở thành nạn nhân của “trò lừa đảo thực vật”, thụ phấn hoa rồi lại đào thoát khỏi bông hoa rũ héo.

Vũ Trung Hương