Nhà vườn cần thiết phải được tiếp cận khoa học – kỹ thuật để đảm bảo chất lượng từ việc trồng đến thu hoạch trái sầu riêng nói riêng và cây ăn trái nói chung.

Theo nhận định của ông Nguyễn Văn Mười, Phó trưởng Chi nhánh phía Nam, Hội Làm vườn Việt Nam (Vacvina) nhận định: “Tình hình ùn ứ hàng, rớt giá như cam sành hiện tại là do mất cân bằng cung và cầu. Không riêng ở Việt Nam mà là tình hình chung của một số nước đón Tết Nguyên đán cổ truyền, điều này là bình thường. Tuy nhiên, với cây ăn trái như hiện tại chúng ta cần nghiên cứu đặc trưng vùng miền, cấp mã vùng trong sản xuất và áp dụng phương pháp rải vụ, để tránh tình trạng cung lớn hơn cầu như hiện nay”.

Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, cây sầu riêng và cây chanh leo ở Việt Nam được chú trọng để phát triển bền vững. Xu hướng loại cây này đang dần trở thành một trong những loại trái cây chủ lực phục vụ xuất khẩu. Ngoài ra, Chỉ thị 8084 về phát triển bền vững cây sầu riêng cũng đề cập những vấn đề tồn tại, rủi ro và thách thức như: nhiều địa phương phát triển nóng về diện tích, mở rộng diện tích trồng mới ở những vùng không có lợi thế, tự phát chặt phá các loại cây trồng khác để trồng cây sầu riêng mà không tuân theo quy hoạch nào, việc kiểm soát cây giống chưa được chặt chẽ, tình trạng biến đổi khí hậu như hạn hán ở Tây Nguyên, xâm nhập mặn ở ĐBSCL… ảnh hưởng lớn đến hiệu quả canh tác… 

Trái sầu riêng sẽ là một trong những trái cây chủ lực được xuất khẩu ra thị trường nước ngoài trong thời gian tới.

Trước vấn đề này, Hội Làm vườn Việt Nam – Chi nhánh phía Nam đã có nhiều khoá học tổ chức khóa học bồi dưỡng kiến thức trồng, chăm sóc cho ra hoa, thu hoạch và đảm bảo việc xuất khẩu hàng hóa trong nước và đáp ứng nhu cầu xuất khẩu sang thị trường quốc tế, trong đó chú trọng trái “sầu riêng”.

Theo ông Nguyễn Văn Đoan, Quyền Trưởng phòng Văn phòng phía Nam (Cục Trồng trọt – Bộ NN&PTNT) cho biết: “Chúng ta cần đăng ký mã vùng cho sản phẩm để đảm bảo sản phẩm thu hoạch không bị trùng lập tránh ùn ứ để đảm bảo số lượng xuất khẩu trong cả năm, áp dụng khoa học kỹ thuật và công nghệ tiên tiến vào trồng trọt, cần có những phương pháp hay những buổi tập huấn như thế này để có thể truyền đạt kỹ thuật đến các nhà vườn một cách tốt nhất”.

GS.TS Trần Văn Hâu, Trường Đại học Cần Thơ cho rằng, biến đổi khí hậu tác động lớn đến sản lượng và chất lượng ngành sầu riêng Việt Nam, vì loài cây này chủ yếu được trồng ở khu vực ĐBSCL (phần lớn là Tiền Giang) và trồng rải rác ở một số tỉnh thành miền Trung, Tây Nguyên.

Hơn nữa, hầu hết quy mô sản xuất của chúng ta nhỏ lẻ, sản phẩm chủ yếu xuất thô, tươi, chưa qua chế biến. Khâu chế biến sâu yếu, khả năng bảo quản thấp gây bất lợi, dễ dẫn đến tình trạng “được mùa, mất giá”. Các sản phẩm sấy khô, sấy lạnh còn ít, tỷ lệ trái cây sau thu hoạch hao hụt nhiều, gây gia tăng chi phí sản xuất, giảm tính cạnh tranh trên thị trường. 

“Tình hình sản suất sầu riêng nóng không chỉ riêng ở Việt Nam mà khắp cả vùng Đông Nam Á. Các nước sản xuất sầu riêng xuất khẩu lớn nhất thế giới tính về sản lượng và giá trị hiện nay là Thái Lan, Malaysia, Indonesia… Việt Nam chỉ mới tham gia thị trường xuất khẩu sầu riêng trong thời gian gần đây. Đối tượng cạnh tranh chủ yếu của ngành sầu riêng Việt Nam là Thái Lan, nhưng những nước sản xuất sầu riêng mới nổi như Campuchia cũng đang “trỗi dậy” có khả năng cạnh tranh với sầu riêng Việt ở các lĩnh vực nhân lực và thị trường” – GS.TS Trần Văn Hâu chia sẻ.