Lạng Sơn có khoảng 2.800 hecta na, trồng trên sườn núi Cai Kinh, dọc theo quốc lộ 1 từ xã Cai Kinh (Hữu Lũng) đến xã Mai Sao (Chi Lăng).

Vào tháng 4-5 hàng năm, cây na ra hoa, mỗi hoa gồm ba cánh dài và dầy, màu xanh nhạt, hương thơm nhẹ. Nếu để thuận theo tự nhiên, chờ ong bướm tới thụ phấn, thì tỷ lệ na đậu quả không cao, quả cũng nhỏ.

Từ nhiều năm nay, người trồng na ở Chi Lăng và Hữu Lũng đã nghĩ ra cách chủ động thụ phấn hoa. Đầu tiên, họ tỉa bớt hoa ở những nhánh nhỏ, mỗi nhánh chỉ để lại 1-2 hoa to.

Những bông hoa na được gom lại cẩn thận để không dập nát, nhụy còn tươi.

Nhị hoa được tách riêng khỏi bông.

Sau đó, người dân dùng đoạn ống hút nhựa đường kính bằng đúng đài hoa na, một đầu gắn tre, đầu còn lại tích phần phấn hoa.

Phần nhị được tách rời sẽ được chấm vào nhụy hoa trên cây. Động tác này được làm nhẹ nhàng, tránh làm rụng hoa. Các hoa đã thụ phấn sẽ đuyợc đánh dấu bằng một vết bấm trên đầu cánh.

Gia đình chị Hoa ở xã Mai Sao có ba vườn na nhỏ trên núi. Từ cuối tháng 4 đến nay, vợ chồng chị ngày nào cũng lên núi thụ phấn cho na từ sáng đến chiều, dự định phải hết tháng 5 mới xong. "Bông hoa được thụ phấn thì 90% là đậu quả, không phụ thuộc vào ong bướm", chị Hoa nói.

Cành thấp chị Hoa đứng, hoặc quỳ xuống núi đá để thụ phấn, cành cao chị phải trèo. Hai vợ chồng chăm chỉ làm với hy vọng đến tháng 8-9 sẽ cho thu hoạch những quả na to đẹp, bán được giá cao.

Na Lạng Sơn nổi tiếng quả to, cùi dầy, ít hạt và ngọt. Để phát triển và quảng bá loại quả đặc sản này, hàng năm tỉnh Lạng Sơn tổ chức "Ngày hội na".