Các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng một loại virus nấm (còn gọi là mycovirus) có thể biến đổi nấm gây bệnh hại chết cây trồng thành nấm có ích trên cây hạt cải dầu. Sau khi được biến đổi, nấm sẽ tăng cường hệ thống miễn dịch của cây trồng, giúp cây khỏe mạnh hơn và có khả năng chống lại bệnh tật cao hơn. Những phát hiện này, được công bố vào ngày 29 tháng 9 trên tạp chí Molecular Plant, chỉ ra rằng một số virus nấm có thể được sử dụng để phát triển "vắc-xin thực vật" nhằm cải thiện sức khỏe và nâng cao năng suất cây trồng.

Hạt cải dầu được trồng trên khắp những cánh đồng nông trại với những bông hoa màu vàng tươi như một tấm chăn vàng mờ ảo chính là nguyên liệu chủ yếu cho món ăn của gia đình chúng tôi - dầu hạt cải. Ngoài việc dùng làm dầu thực vật, hạt cải dầu còn là một loại cây quan trọng để làm thức ăn chăn nuôi và sản xuất dầu diesel sinh học trên toàn thế giới. Tuy nhiên, các trang trại trồng hạt cải dầu bị thiệt hại đáng kể do cây bị nấm Sclerotinia sclerotiorum gây bệnh thối thân, gây tổn thương và làm chết cây trong vòng vài ngày sau khi nhiễm bệnh.

Tác giả chính, Daohong Jiang, giáo sư tại Đại học Nông nghiệp Huazhong, Trung Quốc cho biết: “Loại virus mà chúng tôi xác định được có thể chuyển đổi một loại nấm gây bệnh hại cây trồng ở các cây khác nhau thành một loại nấm nội sinh hiền lành như một chú cừu và bảo vệ những cây này. Các sinh vật nội sinh sống trong cây trồng ít nhất một phần trong vòng đời của nó mà không gây bệnh, duy trì mối quan hệ cộng sinh. "Nghiên cứu rất quan trọng vì chúng ta biết thực vật có nấm nội sinh, nhưng nó đến từ đâu? Virus nấm có thể có một vai trò trong sự tiến hóa của những loại nấm này và đó là điều chúng ta có thể xem xét trong tương lai".

Khi bị nhiễm mycovirus, loại nấm gây hại hạt cải dầu sẽ mất độc lực. Thay vì giết chết cây trồng, nấm nhiễm vi rus sống một cách hòa bình trong cây và thậm chí còn mang lại một số lợi ích. Jiang và các đồng nghiệp của ông đã lây nhiễm hạt cải dầu bằng cách ủ vào hạt giống những mảnh nấm bị nhiễm virus và quan sát thấy hệ thống miễn dịch của cây tăng lên, khối lượng tăng 18% và rễ mọc nhiều hơn. Những cây này không chỉ to lớn và mạnh khỏe hơn, mà nó còn có thể chống lại các bệnh khác.

Jiang cho biết: “Virus nấm có thể là một điều tốt cho nấm gây bệnh hại vì giờ đây thay vì giết chết cây, nấm nhận ra cây là 'nhà' của nó. "Virus đã biến nấm từ kẻ thù trở thành bạn của cây".

Trên các cánh đồng hạt cải dầu, các mảng cây bị nhiễm nấm cũng ức chế bệnh thối thân, kích thích sự phát triển của cây và làm tăng năng suất hạt từ 6,9-14,9%. Nấm bệnh nhiễm virus trở thành một phương pháp mới để giải quyết các bệnh hại cây trồng bằng cách giảm độc lực của các mầm bệnh gây chết cây trồng. Hơn nữa, các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng virus nấm có thể được truyền sang các loài nấm bệnh khác một cách nhanh chóng và hiệu quả trên khắp cánh đồng, đây là những đặc điểm lý tưởng để phát triển "vắc-xin thực vật".

Jiang chia sẻ: “Nếu bạn xử lý hạt giống bằng nấm bị nhiễm virus, nấm sẽ phát triển cùng cây trong suốt cuộc đời của nó. Cũng giống như cách chúng ta tiêm phòng cho con mình khi chúng được sinh ra, sự bảo vệ của vắc-xin là suốt đời".

Jiang lưu ý rằng nấm bệnh là một chủ đề mà các nhà khoa học chưa thể kiểm soát trong các môi trường nông nghiệp. Hiện nay, không có cây trồng nào có khả năng kháng các loại nấm bệnh mà gây bệnh hại cho nhiều loại cây trồng. Nấm gây ra hơn 80% các loại bệnh hại trên cây trồng và hàng năm nó phá hủy 1/3 tổng số cây lương thực, gây thiệt hại về kinh tế và ảnh hưởng đến tình trạng đói nghèo trên toàn cầu.

Jiang cho biết: “Bệnh nấm này cũng phổ biến ở Hoa Kỳ. Ngoài hạt cải dầu, nấm còn tấn công hoa hướng dương, đậu và các loại cây trồng khác. "Phương pháp phòng ngừa và ý tưởng nghiên cứu của chúng tôi có thể mang lại lợi ích cho nhiều người khác đang làm công việc tương tự và mang lại lợi ích cho sản xuất nông nghiệp. Nó có rất nhiều tiềm năng".

Nguyễn Thị Hồng Nhung theo Phys.org