Tên nhiệm vụ: Nghiên cứu ứng dụng chỉ thị phân tử trong chọn tạo giống lúa nếp có mùi thơm, chịu mặn cho vùng Đồng bằng sông Cửu Long
Tổ chức chủ trì: Viện Lúa Đồng bằng Sông Cửu Long
Cơ quan chủ quản: Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông
thôn
Chủ nhiệm nhiệm vụ: TS. Bùi Thanh Liêm
Các cá nhân tham gia nhiệm
vụ: TS. Trần Đình
Giỏi, TS. Nguyễn Thúy Kiều Tiên, TS. Phạm Ngọc Tú, TS. Huỳnh Văn Nghiệp, TS.
Đặng Minh Tâm, TS. Trần Thị Thanh Xà, TS. Lã Cao Thắng, TS. Trần Ngọc Thạch,
TS. Nguyễn Thị Phong Lan
Thời gian thực hiện: 09/2018-12/2020
Kinh phí thực hiện: 5.500 triệu đồng
Cấp phê duyệt: Quyết định số 5254/QĐ- BNN-KHCN ngày
24 tháng 12 năm 2020 của Bộ Nông nghiệp và PTNT
Nghiệm thu: ngày 27 tháng 11 năm 2020 tại Hà Nội
Kết quả nghiên cứu:
Đề tài tiến hành đánh giá nguồn vật liệu ban đầu phục vụ cho
công tác chọn lọc các dòng trung gian, chọn lọc bố mẹ cho các tổ hợp lai các
tính trạng mục tiêu. Các tính trạng về nông học và tính chống chịu mặn và kháng
sâu bệnh thực hiện quan sát trên đồng và phân tích kiểu gen kháng/nhiễm. Nghiên
cứu thực hiện sàng lọc và đánh giá bộ chỉ thị phân tử liên kết với các tính trạng
mục tiêu như gen nếp wx, gen thơm badh2và gen chống chịu mặn Saltol,
thông qua đó chọn lọc và xây dựng bộ chỉ thị chuyên biệt với 07 chỉ thị với
hiệu quả cho bộ tính trạng mục tiêu cho các tổ hợp lai. Quy trình ứng dụng bộ
chỉ thị phân tử chọn tạo giống lúa nếp thơm và chịu mặn với các gen chủ lực như
wx, badh2 và Saltol cũng được phát triển và ban hành sử dụng.
Kết quả đã tạo nguồn vật liệu cho chọn lọc thông qua thực
hiện được 250 tổ hợp lai hữu tính, 80 tổ hợp lai hồi giao và 80 tổ hợp lai
chồng gen. Thực hiện nuôi cấy túi phấn của 10 tổ hợp lai Nếp/Nếp và Nếp/Lúa,
nuôi cấy phôi trưởng thành của 10 giống lúa nếp cũng được tiến hành để khai
thác nguồn biến dị sô ma trong công tác chọn tạo giống lúa nếp mới. Đánh giá và
chọn lọc hơn 17.000 dòng ở điều kiện trên đồng, hơn 2000 dòng được đánh giá và
đánh giá tính chống chịu mặn trong điều kiện nhà lưới. Trong đó có 10684 dòng
từ các tổ hợp lai hữu tính, 3521 dòng từ các tổ hợp lai hồi giao và 2697 dòng
từ các nguồn biến dị sô ma. Đánh giá đặc tính nông học, tính trạng chất lượng
như hàm lượng amylose và mùi thơm, tính chống chịu mặn và kháng sâu bệnh của 41
dòng lúa nếp triển vọng. Chọn lọc được 10 dòng lúa nếp triển vọng có mùi thơm,
chống chịu mặn nồng độ muối 6‰, trong đó có 05 dòng đã được đăng ký tên OM gửi
khảo nghiệm quốc gia triển vọng OM27, OM28, OM30, OM31, OM32, 05 dòng triển
vọng có mùi thơm, chống chịu mặn nồng độ muối 6‰, chống chịu tốt với bệnh đạo
ôn và rầy nâu là các dòng LN9, LN11, LN12, LN16 và LN23.
(Nguồn: Thư
viện Bộ Nông nghiệp và PTNT-(22-12-005))
