Nông dân Yên Bái khai thác quế. Ảnh: Vũ Sinh - TTXVNViệt Nam là quốc gia sản xuất quế đứng
đầu thế giới. Với diện tích khoảng 180.000 ha, chủ yếu ở miền núi phía
Bắc và Bắc Trung Bộ…
Năm 2022, quế Việt Nam chiếm 18,2% về sản lượng nhưng chiếm 34,4% về thị
phần xuất khẩu quế toàn cầu. Việt Nam cũng là nước xuất khẩu quế số 1
trên thế giới với kim ngạch đạt trên 292 triệu USD.
Theo Hiệp hội Hồ tiêu và Cây gia vị Việt Nam, tính đến hết tháng
10/2023, Việt Nam xuất khẩu được 74.744 tấn quế, với 220,3 triệu USD,
tăng 19,2% về lượng và nhưng giảm 1,3% về giá trị so với cùng kỳ năm
ngoái. Giá xuất khẩu quế trung bình 10 tháng đạt 2.948 USD/tấn, giảm
17,2% so với cùng kỳ năm 2022.
Thị trường xuất khẩu chính của quế Việt Nam là Ấn Độ, chiếm 43,9% thị phần, tiếp đến là Mỹ, Bangladesh…
Ông Triệu Văn Lực, Phó Cục trưởng Cục Lâm nghiệp, Bộ Nông nghiệp và Phát
triển nông thôn cho biết, nhiều địa phương có đủ điều kiện trồng, phát
triển cây quế và xác định đây là một trong những cây lâm sản ngoài gỗ
cho giá trị kinh tế cao. Cây quế hiện đang là sinh kế cho hàng trăm
nghìn hộ dân tộc thiểu số tại các tỉnh vùng sâu vùng xa, đồng thời đóng
góp cho phát triển kinh tế-xã hội của nhiều địa phương.
Bà Hoàng Thị Liên, Chủ tịch Hiệp hội Hồ tiêu và Cây gia vị Việt Nam cho
biết, thị trường có nhu cầu các sản phẩm giá trị gia tăng, hữu cơ, thực
phẩm chức năng để tăng khả năng miễn dịch, chống chọi dịch bệnh như
gừng, nghệ, quế...
Quế là sản phẩm có nhiều tiềm năng xuất khẩu, nhưng sản phẩm cũng chịu
tác động trước xu hướng tiêu dùng xanh, giảm khí phát thải, carbon; sản
phẩm phải truy xuất nguồn gốc; đảm bảo chất lượng, đặc biệt là dư lượng
thuốc bảo vệ thực vật. Chẳng hạn Mỹ, thị trường này kiểm soát chặt chẽ
việc sử dụng các chất cấm.
Tuy đứng đầu thế giới về xuất khẩu quế, nhưng theo bà Hoàng Thị Liên,
Việt Nam chưa có định hướng chiến lược phát triển bền vững ở cấp quốc
gia; thiếu cơ chế để đưa ra những nghiên cứu nhằm kịp thời phản hồi yêu
cầu của thị trường.
Chất lượng cây giống còn bỏ ngỏ, chưa có nghiên cứu giống đầu dòng. Đây
cũng là nguyên nhân chính khiến cho sản lượng quế Việt Nam còn thấp hơn
rất nhiều so với năng suất quế thế giới, đặc biệt là Trung Quốc.
Bên cạnh đó, chưa có một tổ chức làm đầu mối kết nối các tổ chức lại với
nhau dẫn tới các chương trình hoạt động mang tính riêng lẻ. Tổ chức
liên kết giữa các doanh nghiệp chế biến, xuất khẩu với người trồng quế
còn chưa phát triển mặc dù Việt Nam có hơn 600 công ty hoạt động trong
lĩnh vực gia vị nhưng chủ yếu làm thương mại. Chuỗi cung ứng chưa được
tổ chức triển khai thực hiện hiệu quả, đặc biệt là việc hình thành các
tổ hợp tác, hợp tác xã để kết nối với các doanh nghiệp.
Với việc thành lập Phóm công tác Đối tác công tư, ông Huỳnh Tiến Dũng,
Giám đốc Quốc gia, Tổ chức IDH tại Việt Nam chia sẻ, các bên khối công
và khối tư không phải bây giờ mới bắt đầu trao đổi về hợp tác và hỗ trợ
ngành quế. Trong thời gian qua, với sự kết nối của Tổ chức IDH và một số
tổ chức phi chính phủ, khối công và khối tư đã phối hợp triển khai
nhiều hoạt động đối thoại, hợp tác xây dựng tài liệu tập huấn cho nông
dân, phối hợp với các công ty quế thực hiện nhiều dự án liên kết sản
xuất quế bền vững, thí điểm công cụ đo phát thải carbon trong chuỗi cung
ứng quế. Quyết định chính thức của Bộ nông nghiệp và Phát triển nông
thôn đã nâng mức độ cam kết hợp tác công-tư lên một tầm cao mới, toàn
diện hơn.
Ông Triệu Văn Lực, đại diện Nhóm công tác PPP đã đưa ra định hướng phát
triển ngành quế gồm; xác định quỹ đất, quy mô vùng trồng; hoàn thiện thể
chế, chính sách, cơ chế đặc thù cho quế; nghiên cứu, chọn, tạo, sản
xuất giống cây quế; phát triển vùng nguyên liệu; tổ chức sản xuất, phát
triển cơ sở sơ chế, chế biến và thị trường tiêu thụ sản phẩm.
Theo: SGGPO
