Nguyên nhân

Là bệnh truyền nhiễm cấp tính của trâu bò do một loại trực khuẩn yếm khí gây ra (cl.Chauvoei) với biểu hiện là hình thành các ung ở bắp thịt có khí.

Vi khuẩn gây bệnh có thể hình thành nha bào (kén) ở ngay tổ chức và bắp thịt trong ung và ở ngoài mối trường. Anh sáng mặt trời diệt nha bào trong 24 giờ. Trong xác chết nha bào sống được 3 tháng, trong đất ẩm, sống được 18 năm. Nhiệt độ 70⁽⁾c diệt vi khuẩn sau 30 phút. Đun sôi diệt vi khuẩn trong 30 giây, nhưng phải 20 phút mới diệt được nha bào.

Dung dịch Formol 3% diệt khuẩn sau 15 phút.

Đường lây truyền

Nha bào có trong đất xâm nhập vào cơ thể trâu bò qua đường tiêu hóa hoặc qua vết thương ở da rồi nẩy mầm thành vi khuẩn, sinh sỏi trong máu rồi đi khắp cơ thể.

Bệnh không lây truyền trực tiếp từ con vật mắc bệnh sang con vật khỏe.

Bệnh hay xảy ra vào các tháng nóng ẩm vào mùa mưa. Và cũng giới hạn trong một số vùng có lưu cữu nha bào của khuẩn ung khí thán. Ở nước ta bệnh ít xảy ra, đôi khi có vài ổ dịch tại các tỉnh thuộc khu 4 cũ hoặc Trung Bộ.

Biểu hiện bên ngoài

Thể quá cấp tính

Bệnh tiến triển ngay từ 3 - 6 giờ. Con vật đang ăn cỏ hoặc càv kéo đột nhiên ngã quỵ, run rẩy rồi chết mà chưa có biểu hiện gì rõ rệt. Một số con có ung ở đùi, bụng, phát triển rất nhanh. Tỷ lệ chết ở bê nghé đến 90%.

Thể cấp tính

Bệnh tiến triển trong 2-3 ngày đến 1 tuần. Sốt cao 42 độ C, mệt mỏi nhưng vẫn ăn uống đến lúc gần chết. Trên bắp thịt vai, mông, đùi, bụng xuất hiện các ung, chỗ sung không cố' định, có thể di chuyển từ vai mông xuống đùi, bụng, ức, bẹn. Khối ung lúc đầu nóng, tấy đau, sau ít đau hơn, to dần lên, da căng, bùng nhùng, ấn tay vào có tiếng khí kêu lạo xạo. Khối ung có thể vỡ chảy nhiều nước màu hồng nhạt. Khi có khối ung ở đùi làm con vật đi lại khó khăn, khối ung ở cổ làm nó thè lưỡi ra ngoài. Sau 2 - 3 ngày thân nhiệt hạ dần rồi chết.

Có trường hợp bị liệt 4 chân, bí đái, bí ỉa rồi chết.

Phòng trị bệnh

Chữa bệnh

Dùng các kháng sinh để chữa bệnh.

-          Penicillin G 4 - 6g/l con trâu bò mỗi ngày tiêm bắp thịt, chia 3 lần. Tiêm trong 3-4 ngày.

-          Hoặc Pemi + Strep: liều như trên.

-          Hoặc Gentanycin 6 - 8ml/100kg thể trọng

-          Kanamycin 10% 10ml/1000kg thể trọng

Có thể dùng một trong các loại thuốc kháng sinh tiêm trực tiếp vào khối ung.

Các loại thuốc trợ sức:

-          Cafein: 5ml/con

-          Vitamin B1: 20ml/con

-          Vitamin C: 20ml/con Phòng bệnh

Phòng bệnh

-          Giữ vệ sinh chuồng trại, cho ăn uống đầy đủ.

-          Tiêm phòng văcxin tại những vùng có nguy cơ phát dịch.

-          Nhập gia súc cần qua kiểm dịch thú y.

(Nguồn: Một trăm câu hỏi đáp về bệnh gia súc-gia cầm / Bùi Quý Huy . - H.: Nông nghiệp, 2012. - 184tr., 21cm.- Đăng ký cá biệt: VB20103237)