1. Đất
* Yêu cầu về đất:
- Đất có thành phần cơ giới từ trung bình nặng đến nặng. Đặc điểm của đất này là có khả năng giữ nước, giữ phân bón tốt cung cấp cho mạ sinh trưởng, phát triển, pH đất từ 6- 6,5.
- Tránh đất cát pha, đất có thành phần cơ giới nhẹ vì đất này ráo nước nhanh, khả năng hấp thụ phân bón kém, kết cấu rời rạc.
* Sàng, tuyển đất:
- Đất lấy về còn ướt cần phơi khô đạt độ ẩm ≤ 60% (lấy tay nắm đất lại, bỏ tay ra đất không đóng bánh, không dính tay). Mục đích là làm cho các chất khí có ảnh hưởng đến cây mạ thoát ra khỏi đất.
- Sau khi đã phơi khô tiến hành nghiền đất, sàng đất đạt kích thước 0,8 - 3mm.
- Sau khi sàng được một khối lượng đất đem chia làm 2 phần, tỷ lệ là 6:4, trong đó 6 phần để phối trộn với mùn cưa, phân bón tạo thành giá thể, 4 phần đất để nguyên làm đất phủ mặt sau khi gieo mạ lên khay.
Đất phải được sàng kỹ, đạt kích thước 0,8 - 3mm trước khi đem vào làm giá thể mạ khay
2. Bã nấm:
- Chọn bã của các loại nấm linh chi, vân chi, nấm sò được ủ hoai mục.
- Bã nấm sau ủ được phơi khô, sàng loại bỏ những mẩu vụn có kích thước lớn
3. Phân bón:
* Lựa chọn phân bón:
- Sử dụng phân đơn đạm, lân, kali để tính tỷ lệ phối trộn dễ dàng. Phân lân cần đập nhỏ những bao đóng cục, tránh xót phân. Phối trộn đều 3 loại phân trước khi đem vào trộn giá thể mạ khay.
- Các chế phẩm sinh học: Trichoderma, chất điều hòa sinh trưởng giúp mạ sinh trưởng phát triển tốt, tăng sức đề kháng, chống lại nấm gây bệnh.
* Xử lý phân bón:
- Phân bón mua về sẽ có hiện tượng vón cục nên khi ta sử dụng để trộn vào giá thể sẽ không đều, gây nên hiện tượng mạ không đồng đều, thậm chí ở những nơi có viên phân lớn, mạ sẽ bị xót phân mà chết, gây nên hiện tượng chết chòm ở mạ.
- Để đảm bảo điều kiện tốt cho cây mạ trưởng thành, ta nên xử lý phân bón trước khi đưa vào trộn giá thể. Cách xử lý đơn giản như sau: Dùng sàng lưới cước mắt nhỏ (mắt vuông 2 x 2mm hoặc 4 x 4mm) sàng từng loại phân đơn trên, loại bỏ những viên phân lớn.
4. Phối trộn và ủ giá thể:
* Công thức phối trộn giá thể:
- Nguyên liệu gồm: Đất đã được chọn lọc, độ ẩm đạt ≤ 60%; bã nấm; phân bón
- Tỷ lệ nguyên liệu phối trộn giá thể:
+ Đất: 1m³ đất
+ Phân bón: Căn cứ vào thành phần dinh dưỡng của đất nguyên liệu, mùa vụ làm mạ để có công thức trộn phân bón cho phù hợp:
Đạm urê: 1,0-1,2 kg
Kali clorua: 1,0 -1,2 kg
Lân supe: 10-15 kg
Các chế phẩm sinh học: Trichoderma, chất điều hòa sinh trưởng giúp mạ sinh trưởng phát triển tốt, tăng sức đề kháng chống lại nấm gây bệnh.
+ Bã nấm: 250-300 lít (15 thúng loại 12 kg).
* Cách phối trộn:
Trải đều 1m³ đất ra nền, sau đó trải đều bã nấm lên trên đất, trên cùng là lớp phân bón. Sau đó trộn đều 3 loại nguyên liệu trên với nhau, trộn 4 lần là có độ đồng đều và tạo thành giá thể.
* Ủ giá thể:
- Sau khi trộn xong, đưa giá thể vào nhà ủ, đánh đống giá thể đạt độ cao 1,5m. Kho ủ phải đảm bảo điều kiện khô ráo, không có nắng mưa xâm hại trực tiếp.
- Thời gian ủ: Ít nhất 10 ngày.
- Mục đích: Tạo sự trao đổi phân bón với giá thể để cung cấp dinh dưỡng cho cây mạ. Giá thể tơi mục, tạo điều kiện cho cây mạ phát triển tốt, bộ rễ dễ dàng đan xen vào nhau.
Khi ủ giá thể khoảng 7-10 ngày, nhiệt độ trong đống ủ đạt 80˚C có khả năng diệt các vi sinh vật bất lợi.
