Là một nước nông nghiệp, hàng năm người nông dân Việt tạo nên một khối lượng rất lớn phụ phẩm như rơm rạ, thân lá cây ngô... Theo thống kê của Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, mỗi năm có khoảng 30 triệu tấn rơm rạ, 10 - 15 triệu tấn cám và trấu, hàng triệu tấn cám cưa, nhiều thân, cành cây trồng, 110 - 120 triệu tấn chất thải chăn nuôi.

Những rác phế thải, phụ phẩm này nếu không được xử lý khi thải ra sẽ gây ô nhiễm môi trường, đặc biệt phế thải của chăn nuôi. Trước những thách thức đó, các nhà khoa học, các doanh nghiệp đã bắt tay vào nghiên cứu để tạo ra các sản phẩm phân bón hữu cơ và đưa vào sử dụng.

Phân bón hữu cơ vi sinh. Ảnh: Hà Chi

Theo thống kê của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, chỉ riêng ngành chăn nuôi nước ta mỗi năm đã thải ra khoảng 100 triệu tấn chất thải. Trong đó, chỉ có khoảng 20 - 30% lượng chất thải từ chăn nuôi được tận dụng, lượng chất thải còn lại được xả ra môi trường theo cách trực tiếp hoặc gián tiếp.

Tiến sĩ Tống Khiêm Nguyên, Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Quốc gia khẳng định: Chất thải được thải ra môi trường sông ngòi sẽ gây ảnh hưởng đến toàn bộ công trình công nghiệp và đời sống người dân.

Hướng phát triển phân hữu cơ

Với lợi thế về nguồn nguyên liệu, đặc biệt là những phế phụ phẩm trong nông nghiệp, Việt Nam có tiềm năng sản xuất phân bón hữu cơ rất lớn. Cả nước hiện có 265 nhà máy sản xuất phân bón hữu cơ trong tổng số 838 nhà máy sản xuất phân bón.

Để nâng cao chất lượng phân bón hữu cơ, tại Hội nghị "Thúc đẩy sản xuất, sử dụng và nâng cao chất lượng phân bón hữu cơ" tổ chức tại Hà Nội vừa qua, các đại biểu đã cho rằng, để đạt mục tiêu về sản xuất, tiêu thụ phân bón hữu cơ trong nước đạt 3 triệu tấn và xuất khẩu 0,5 triệu tấn vào năm 2020, cần tiếp tục hoàn thiện cơ chế chính sách theo hướng ưu tiên, hỗ trợ tối đa cho phát triển phân bón hữu cơ.

Hội nghị "Thúc đẩy sản xuất, sử dụng và nâng cao chất lượng phân bón hữu cơ" diễn ra ngày 28/8 tại Hà Nội. Ảnh: Hà Chi.

Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Nguyễn Xuân Cường cũng nhấn mạnh, trước hết, chúng ta phải có những chính sách, khuyến nghị để không phải chỉ doanh nghiệp làm phân hữu cơ, mà các Hợp tác xã hay ngay người dân cũng có thể tham gia làm phân hữu cơ tốt. Nguyên liệu sẵn của mình, rơm rạ sẵn, các phế thải chăn nuôi sẵn thì bây giờ chúng ta ứng dụng vào. Việc thứ 2 là thể chế hóa luật trồng trọt, Nghị định 109, Nghị định 108 và Nghị định 57 thì sẽ có những cơ chế, chính sách để khuyến khích doanh nghiệp vào cuộc. Các doanh nghiệp vào cuộc sản xuất nhiều hơn thì sẽ lan tỏa đến nhân dân.

Cũng theo Bộ trường Nguyễn Xuân Cường và các chuyên gia, để thúc đẩy sản xuất, sử dụng và nâng cao chất lượng phân bón hữu cơ cần tập trung nghiên cứu, chuyển giao các sản phẩm phân bón hữu cơ mới đáp ứng các tiêu chí hiệu quả cao, tác dụng nhanh, thân thiện với môi trường; đẩy mạnh tập huấn, nâng cao nhận thức, tư duy của người dân về vai trò, tác dụng lâu dài của phân bón hữu cơ.

Việc tái sử dụng phế phẩm, phụ phẩm nông nghiệp trong giai đoạn hiện nay có thể nói là việc làm cần thiết, góp phần mang lại hiệu quả kinh tế cao, giảm phát khí thải nhà kính, bảo vệ môi trường, qua đó góp phần hướng tới một nền kinh tế xanh và bền vững.

Hà Chi/Vnexpress