Tên nhiệm vụ: Xây dựng cơ sở dữ liệu nguồn gen và mã vạch ADN (DNA barcode) cho các loài cây có múi (bưởi, cam và quýt) bản địa/địa phương của Việt Nam

Tổ chức chủ trì: Trung tâm Tài nguyên Thực vật, Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam

Cơ quan chủ quản: Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn

Chủ nhiệm nhiệm vụ: TS. Lê Thị Thu Trang

Các cá nhân tham gia nhiệm vụ: PGS.TS. Lã Tuấn Nghĩa; ThS. Đàm Thị Thu Hà; PGS.TS. Khuất Hữu Trung; PGS.TS. Trần Đăng Khánh; TS. Hoàng Thị Huệ; KS. Nguyễn Tiến Hưng; KS. Phạm Thị Thùy Dương; KS. Nguyễn Mạnh Điệp; TS. Phùng Mạnh Hùng

Thời gian thực hiện: 2018-2020

Cấp phê duyệt: Quyết định số 5370/QĐ-BNN-KHCN ngày 30 tháng 12 năm 2020 của Bộ Nông nghiệp và PTNT

Nghiệm thu: ngày 16 tháng 01 năm 2021 tại Hà Nội

Kết quả nghiên cứu:

Đề tài xây dựng cơ sở dữ liệu về đặc điểm nông học (năng suất và chất lượng) của các giống bưởi, cam, quýt bản địa/địa phương bao gồm 98 giống bưởi, 36 giống cam và 29 giống quýt. Xây dựng bộ tiêu bản ADN và đánh giá đa di truyền của 163 mẫu giống bưởi, cam, quýt bản địa/địa phương với 30 chỉ thị SSR.

Nghiên cứu thiết lập mã vạch ADN đặc trưng nhận dạng đối với các giống bưởi, cam, quýt bản địa/địa phương có giá trị kinh tế (có năng suất, chất lượng tốt), kết quả cụ thể như sau: xác định được 258 đoạn mã vạch cho 43 mẫu giống nghiên cứu (6 đoạn ADN mã vạch x 43 giống); đã xác định được 23 đoạn trình tự ADN mã vạch đặc trưng cho 23 giống mẫu giống bưởi, cam và quýt bản địa/địa phương có giá trị kinh tế (có năng suất cao, chất lượng tốt) (gồm 6 giống bưởi, 8 giống cam, 9 giống quýt). Đồng thời xây dựng quy trình giám định ADN cho một số giống bưởi, cam, quýt bản địa/địa phương có giá trị kinh tế (có năng suất, chất lượng tốt) với 6 bước chính (thu mẫu và làm sạch mẫu; Tách chiết và tinh sạch ADN tổng số; Nhân bản các đoạn mã vạch ADN bằng kĩ thuật PCR; Giải trình tự nucleotide các đoạn mã vạch ADN; Xử lý, phân tích, so sánh với cơ sở dữ liệu ADN và kết luận).

Đề tài bổ sung trường dữ liệu về đặc điểm nông học (năng suất, chất lượng) trên nền cơ sở dữ liệu kế thừa về ADN barcode của các giống cây trồng của Việt Nam và liên kết các dữ liệu về đặc điểm nông sinh học, tiêu bản ADN nhận dạng, các trình tự đặc trưng với cơ sở dữ liệu trên website của Trung tâm Tài nguyên thực vật về tài nguyên di truyền thực vật Việt Nam. Kết quả nghiên cứu đã giới thiệu và đăng ký được 20 trình tự ADN đặc trưng và có số đăng ký trên NCBI của 19 giống bưởi, cam và quýt bản địa/ địa phương có giá trị kinh tế (có năng suất cao, chất lượng tốt) gồm: 5 trình tự ADN đặc trưng của 4 giống bưởi (bưởi Khả Lĩnh, bưởi Bom, bưởi da xanh, bưởi bánh men), 7 trình tự ADN đặc trưng của 7 giống cam (cam Tây Giang, cam giấy, cam đường Hà Tĩnh, cam sành Bố Hạ, cam sáp, cam sành Hà Giang, cam Trưng Vương); 8 trình tự ADN đặc trưng của 8 giống quýt (quýt đường, quýt Tích Giang, quýt Hương Cần, quýt Đông Khê, quýt đỏ Ngọc Hội, quýt hôi, quýt ngọt Hà Giang, quýt Bộp).

 (Nguồn: Thư viện Bộ Nông nghiệp và PTNT-(22-12-002))